W dniach 27–28 października 2025 roku odbędzie się Międzynarodowa Konferencja Naukowa „Rosja po inwazji na Ukrainę. Perspektywy badawcze”. Będzie ona stanowiła interdyscyplinarną, pogłębioną refleksję na temat nie tylko przyczyn i przebiegu, ale również skutków pełnoskalowej inwazji na Ukrainę, w tym także jej następstw dla nauki.
Konferencja jest kontynuacją idei seminarium „Rosja po 24 lutego 2022 roku”, które odbyło się na Uniwersytecie Szczecińskim w kwietniu 2024 roku. Podczas tegorocznego wydarzenia uczestnicy będą próbowali znaleźć odpowiedzi na pytania:
- Jaki obraz wojny zapisał się w literaturze, języku i kulturze rosyjskiej?
- Jak wydarzenia ostatnich trzech lat wpłynęły na ustrój państwa i politykę Moskwy, w tym również historyczną?
- Jakie perspektywy stoją przed badaniami nt. Rosji?
Odpowiedzi na te pytania będą poszukiwane w ramach dyscyplin, tj. literaturoznawstwo, językoznawstwo, kulturoznawstwo, prawo, historia, politologia.
Konferencji naukowej będą towarzyszyły także dyskusje akademickie. „Rosja po inwazji na Ukrainę. Rozmowy o wojnie” – to propozycja skierowana do szerokiej publiczności, zainteresowanej tematyką konfliktu za naszą wschodnią granicą. W ramach „Rozmów o wojnie” odbędą się dwa okrągłe stoły. Zaproszeni eksperci będą debatować o przyszłości Rosji – jej kultury i polityki. Przy okrągłych stołach zasiądą dziennikarka Arleta Bojke, historyk prof. Hieronim Grala, były ambasador RP na Ukrainie Bartosz Cichocki, językoznawca prof. Aleksander Kiklewicz, literaturoznawca prof. Aleksander Wawrzyńczak i reżyser Konrad Szołajski. Zaplanowano także część artystyczną, a w niej czytanie performatywne rosyjskiej sztuki antywojennej Natalii Lizorkiny „Wania żyje” oraz pokaz filmu dokumentalnego „Putin’s Playground” w reżyserii Konrada Szołajskiego. Przewidziano również wykład znanego opozycyjnego pisarza rosyjskiego. Dmitry Glukhovsky wygłosi prelekcję pt. „My. Kronika upadku” – o sytuacji oraz przyszłości Rosji i jej kultury.
Zarówno na naukową część konferencji, jak i na „Rozmowy o wojnie” wstęp jest wolny.
SZCZEGÓŁOWY PROGRAM:
„Rosja po inwazji na Ukrainę. Perspektywy badawcze” – w tym „Rosja po inwazji na Ukrainę. Rozmowy o wojnie”
27 października:
Miejsce: sala konferencyjna Biblioteki Międzywydziałowej Uniwersytetu Szczecińskiego, ul. Piastów 40b (budynek nr 3)
09.00 – otwarcie konferencji
Sekcja literaturoznawcza:
Prowadzenie: dr Katarzyna Roman-Rawska (Polska Akademia Nauk)
09.20–09.40 – prof. dr hab. Piotr Fast (Uniwersytet Śląski, Polska Akademia Nauk): „Spory o wiersz Josifa Brodskiego На независимость Украины”
09.40–10.00 – dr Katarzyna Syska (Uniwersytet Jagielloński): „Dramat Asi Demiszkiewicz Raz chłopczyk, dwa chłopczyk (Раз мальчишка, два мальчишка): narodziny bajki z serwisu informacyjnego”
10.00–10.20 – dr Elena Kurant (Uniwersytet Jagielloński): „Тоталитарный синдром: тотальная идеология и мнимая реальность в современной российской драматургии”
10.20–10.40 – dr Paulina Charko-Klekot (Uniwersytet Śląski): „Próby rozmontowania mitu o »bojowych Buriatach« w sztuce Плохой бурят хороший Kariny Proniny”
10.40–11.00 – dr Maciej Pieczyński (Uniwersytet Szczeciński): „Wojna jako agresja i autoagresja. Teksty przemocy w najnowszej dramaturgii rosyjskiej”
11.00–11.10 – dyskusja
Sekcja językoznawcza:
Prowadzenie: dr hab. Roman Gawarkiewicz, prof. US (Uniwersytet Szczeciński)
11.10–11.30 – prof. dr hab. Aleksander Kiklewicz (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski), prof. Michał Głuszkowski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu): „Język rosyjski w Polsce po rosyjskiej inwazji na Ukrainę”
11.30–11.50 – dr hab. Roman Gawarkiewicz, prof. US (Uniwersytet Szczeciński): „Wizerunek Putina w narracji autobiograficznej Angeli Merkel. Język dyplomacji i dystansu”
11.50–12.10 – dr Katarzyna Kondzioła-Pich (Uniwersytet Szczeciński): „Polska i Polacy w wypowiedziach rzeczniczki rosyjskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Analiza wystąpień Marii Zacharowej”
12.10–12.30 – dr hab. prof. US Barbara Rodziewicz (Uniwersytet Szczeciński): „Język propagandy w polityce Władimira Putina. BRICS jako narzędzie wpływu geopolitycznego”
12.30–12.40 – dyskusja
Sekcja politologiczno-ustrojowa:
Prowadzenie: dr Michał Patryk Sadłowski
13.30–13.50 – prof. dr hab. Joachim Diec (Uniwersytet Jagielloński): „Scenariusze rozwoju gospodarczego Rosji i Ukrainy po »Specjalnej Operacji Wojskowej«”
13.50–14.20 – prof. Elena Lukyanova (Wolny Uniwersytet w Rydze): „Краткая история Конституции Российской Федерации: история возникновения и крах конституционализма в России”
14.20–14.40 – dr Jarosław Bołdynów (badacz niezależny): „Perspektywy rozwoju instytucjonalnego Rosji: od systemu antymonopolowego do gospodarki mobilizacyjnej”
14.40–14.50 – dr Oleg Trojanowski (Wolny Uniwersytet w Rydze): „Свободный университет в Риге. Российская эмиграция и наука”
14.50–15.10 – dr hab. Anna Jach, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński): „Agenci obcego wpływu i organizacje niepożądane. Rosyjski ruch antywojenny po 2022 roku”
15.10–15.20 – dyskusja
Sekcja politologiczno-ustrojowa:
Prowadzenie: dr Michał Patryk Sadłowski
15.20–15.40 – dr Bianca Sadowska (Uniwersytet Gdański): „Ideologia prawosławia jako część rosyjskiej propagandy historycznej”
15.40–16.00 – dr Barbara Patlewicz (Uniwersytet Szczeciński): „Rosyjska inżynieria społeczna na przykładzie młodzieżowej organizacji »Nasi«”
16.00–16.10 – dyskusja
16.10–17.00 – czytanie performatywne sztuki antywojennej „Wania żyje” Natalii Lizorkiny w przekładzie Agnieszki Sowińskiej, wykonanie: Aleksander Knysz, opieka merytoryczna: Maciej Pieczyński. Sztuka opowiada historię matki walczącego na froncie rosyjskiego żołnierza. Bohaterka samotnie mierzy się z kłamstwami kremlowskiej propagandy.
17.00–18.30 – Okrągły Stół „Kultura rosyjska po inwazji na Ukrainę”
Prowadzenie: dr Maciej Pieczyński (Uniwersytet Szczeciński)
Uczestnicy:
- Arleta Bojke (dziennikarka, autorka kanału na YouTube „Koniec świata”)
- prof. dr hab. Aleksander Kiklewicz (rusycysta, językoznawca z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego)
- dr hab. Aleksander Wawrzyńczak, prof. UJ (rusycysta, literaturoznawca z Uniwersytetu Jagiellońskiego)
18.45–20.15 – o sytuacji i przyszłości Rosji i jej kultury opowie opozycyjny pisarz i publicysta rosyjski Dmitry Glukhovsky – autor książki „My. Kronika upadku” będącej zbiorem ostrych felietonów, z których każdy jest reakcją na wiadomości i czasem pozornie błahe wydarzenia z życia Rosjan i Rosji, a zebrane razem tworzą historię reżimu Putina (wystąpienie w języku rosyjskim, tłumaczone na język polski).
28 października:
Miejsce: sala konferencyjna Biblioteki Międzywydziałowej Uniwersytetu Szczecińskiego, ul. Piastów 40b (budynek nr 3)
Sekcja językoznawcza:
Prowadzenie: dr Katarzyna-Kondzioła-Pich
10.00–10.20 – dr Mirosława Hordy (Uniwersytet Szczeciński): „Kobieta w propagandzie rosyjskiej po 2022 roku”
10.20–10.40 – dr Marcin Trendowicz (Uniwersytet Gdański): „Obraz Rosji i Ukrainy w rosyjskojęzycznych memach internetowych po 24 lutego 2022 roku (na wybranych przykładach)”
10.40–11.00 – dr Dorota Dziadosz (Uniwersytet Szczeciński): „Jedna wojna, dwa światy: rosyjskie memy o wojnie powstające w Rosji i na emigracji. Analiza jakościowo-semiotyczna”
11.00–11.10 – dyskusja
Sekcja literaturoznawcza:
Prowadzenie: dr Maciej Pieczyński (Uniwersytet Szczeciński)
11.10–11.30 – dr hab. Aleksander Wawrzyńczak, prof. UJ (Uniwersytet Jagielloński): „Imperializm współczesnego stalinisty – »syndrom sztokholmski« czy nieprzepracowana trauma? Autobiografizm w powieściach Aleksandra Prochanowa Inskrypcja oraz On”
11.30–11.50 – dr Bartosz Gołąbek (Uniwersytet Jagielloński): „Rosyjska krytyka literacka na wojnie – wybrane aspekty”
11.50–12.10 – dr Katarzyna Roman-Rawska (Polska Akademia Nauk): „Z abecadła współczesnej kultury rosyjskiej: O wojnie i Z-literaturze”
12.10–12.30 – dr Myroslava Rudyk (Uniwersytet Szczeciński): „Współczesna rosyjska propaganda: od literatury klasycznej do dezinformacji cyfrowej”
12.30–12.40 – dyskusja
Sekcja studentów Uniwersytetu Szczecińskiego
literaturoznawstwo (filologia rosyjska z dodatkowym językiem obcym):
12.40–12.55 – Jagoda Kozłowska: „Z-literatura na froncie rosyjskiej polityki historycznej”
12.55–13.10 – Natalia Szczepaniak: „Sprawa teatralna. Kultura rosyjska versus cenzura wojenna”
językoznawstwo (przekład rosyjsko-polski):
13.10–13.25 – Gabriela Drabik: „Caryca kremlowskiej telewizji: propaganda w wydaniu Olgi Skabiejewej”
13.25–13.40 – Szymon Gibki: „Importowane wiadomości, eksportowana narracja: manipulacja obcojęzyczną prasą na przykładzie portalu InoSMI”
13.40–13.55 – Aleksander Knysz: „Rosyjski rap a propaganda”
Sekcja historyczna:
Prowadzenie: dr Michał Patryk Sadłowski (Uniwersytet Warszawski)
15.00–15.20 – dr hab. Hieronim Grala (Uniwersytet Warszawski): „Długi cień dyskursu kolonialnego: wokół badań nad stosunkami Rosji z sąsiadami. Postulaty i metody”
15.20–15.40 – dr Krzysztof Rak (Instytut Zachodni): „Tajemnice zamkniętych archiwów. Co Rosja próbuje ukryć o stosunkach sowiecko-niemieckich okresu międzywojennego?”
15.40–16.00 – dr Michał Patryk Sadłowski (Uniwersytet Warszawski): „Narracja o Polsce na łamach rosyjskiej emigracyjnej gazety »Ostatnie Wiadomości« (1920–1940)”
16.00–16.10 – dyskusja
16.10–18.00 – pokaz filmu dokumentalnego „Putin’s Playground” w reżyserii Konrada Szołajskiego – para dokumentalistów z Polski rusza w podróż, żeby szukać odpowiedzi na pytanie o zagrożenia, jakie mogą spotkać Europę Środkowo-Wschodnią podczas prób odbudowania przez Rosję swojego imperium. Tropią agentów GRU, spotykają dwóch prezydentów, premiera, ministra obrony, schwytanego rosyjskiego szpiega oraz kilkunastu agentów wpływu.
18.30–20.00 – Okrągły Stół „Polityka rosyjska po inwazji na Ukrainę”
Uczestnicy:
- dr hab. Hieronim Grala (historyk z Uniwersytetu Warszawskiego, dyplomata)
- Bartosz Cichocki (b. analityk ds. wschodnich, b. dyplomata)
- Konrad Szołajski (reżyser filmów dokumentalnych)
Wstęp wolny
Organizatorzy wydarzenia:
- Instytut Literatury i Nowych Mediów Uniwersytetu Szczecińskiego
- Instytut Językoznawstwa Uniwersytetu Szczecińskiego
- Zakład Historii Administracji Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego
- Fundacja Instytut Prawa Wschodniego im. Gabriela Szerszeniewicza
- Centrum Badań nad Państwowością Rosyjską
Komitet Organizacyjny Międzynarodowej Konferencji Naukowej „Rosja po inwazji na Ukrainę. Perspektywy badawcze” w składzie:
- dr Maciej Pieczyński (Instytut Literatury i Nowych Mediów Uniwersytetu Szczecińskiego)
- dr Katarzyna Kondzioła-Pich (Instytut Językoznawstwa Uniwersytetu Szczecińskiego)
- dr hab. Roman Gawarkiewicz, prof. US (Instytut Językoznawstwa Uniwersytetu Szczecińskiego)
- dr Michał Patryk Sadłowski (Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Fundacja Instytut Prawa Wschodniego im. Gabriela Szerszeniewicza, Centrum Badań nad Państwowością Rosyjską)
